پایگاه تخصصی زنبور عسل ایران زنبور.نت
یک عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه گفت: حس وقت شناسی یکی از حواس زنبورعسل است که بر اساس آن از ساعات روز اطلاع داشته و فعالیت خود را بر اساس آن تنظیم می کند.
دکتر شهاب قاضی اظهار داشت: زنبورعسل هم مثل انسان شبانه روز را به ۲۴ ساعت تقسیم و برنامه کارش را مطابق آن تنظیم کرده است، برای نمونه اگر در آزمایشهای زمان شناسی، هر شبانه روز را مثلا به ۱۸ یا ۳۲ ساعت تقسیم کنیم و طبق آن به بررسی وضع زنبورها بپردازیم، با عدم اطاعت آنها و در نتیجه شکست در آزمایشها مواجه میشویم چه، همیشه زمانی موفقیت در کار است که شبانه روز را به ۲۴ ساعت تقسیم کنیم.
وی افزود: زنبورعسل وقتها را در کمال دقت میشناسد، برای اثبات این موضوع اگر در فاصله ۵۰ متری یک کندو مثلا در ساعت ۱۲ ظهر ظرفی از عسل یا شربت قرار دهیم و زنبورهایی را که برای خوردن عسل یا شربت به آنجا میآیند را علامت گذاری کنیم و دو ساعت بعد یعنی ساعت ۱۴ ظرف را برداریم و همین کار را به مدت ۱۰ روز پشت سر هم بین ساعات ۱۲ تا ۱۴ تکرار کنیم، زنبورها به وضع موجود عادت میکنند.
عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه ادامه داد: در صورت اعمال این برنامه از روز پنجم و ششم زنبورها فقط در ساعتهای بین ۱۲ تا ۱۴ به آنجا میآیند و اگر روز یازدهم ظرف عسل را از ساعت هشت صبح در همان محل قرار دهیم و رفت و آمد زنبورها را کنترل کنیم، خواهیم دید همه زنبورهای علامت گذاری شده مثل همیشه پروازشان سر ساعت ۱۲ به سمت ظرف پر از عسل شروع و سر ساعت ۱۴ به پایان میرسد.
قاضی گفت: بر اساس این آزمایش به نظر میرسد زنبورها وقت شناسند و از ساعت روز اطلاع دارند و فعالیت خود را بر اساس ساعات روز تنظیم میکنند.
وی ابراز داشت: آزمایشهای دقیقتر نشان دادهاند که زنبورها ساعت و حتی دقیقه دسترسی به عسل را تشخیص میدهند و در این جا این سوال مطرح میشود که زنبورها به کمک چه وسیله یا عضوی میتوانند زمان را تا این حد تشخیص داده و یا محاسبه کنند، البته در این خصوص نیز آزمایشاتی صورت گرفته است.
قاضی خاطرنشان کرد: آزمایشهای انجام شده در این مورد، این حدس را که زنبور تحت تاثیر خورشید و طرز قرار گرفتن آن در آسمان ساعات روز را تشخیص میدهد، منتفی و ثابت کرد که این تشخیص زمان باید به صورت یک حس در بدن خود زنبور باشد که در زندگی آن نقش مهمی ایفا میکند.
