هیچگونه علایم ظاهری واضحی برای تشخیص آکاریوز بعنوان علایم عفونت، دیده نمیشود. رفتار زنبوران مبتلا، همانند ابتلاء به سایر آلودگیها میباشد.
زنبوران آلوده از روی دریچه پرواز، یا در هنگام پرواز، روی زمین می افتند. یا ممکن است بصورت خوشه های کوچک جلوی کندو تجمع نمایند. روی زمین میخزند، از تیغه های علف ها بالا رفته، می افتند و دو مرتبه شروع به بالا رفتن میکنند، بالها فلج شده و قدرت پرواز ندارند. شکم زنبوران ممکن است متورم باشد یا دچار اسهال شوند. در اواخر آلودگی ممکن است زنبوران از کندو فراری شوند.
عدم قدرت پرواز، منجر به از دست رفتن زنبوران صحرا رو گردیده و باعث کاهش ذخیره غذایی کندو میشود. در چنین حالتی از جمعیت کلنی کاسته شده و ممکن است منجر به مرگ کلنی شود.
همراه شدن سایر بیماریها، شرایط نامساعد محیطی، کمبود گرده، کمبود شهد و خشکسالی، منجر به تشدید عوارض حاصله از آلودگی میشود. سطح آلودگی در زمستان و اوایل بهار به بالاترین میزان میرسد.
علایم بیماری به تعداد انگل موجود در داخل مجرای تنفسی، به عوارض حاصله از وجود انگل و انسداد مجاری هوایی و به ضایعات حاصله در دیواره مجاری، بستگی دارد.
هنگامیکه جمعیت انگل افزایش می یابد، دیواره مجاری تنفسی که در حالت طبیعی سفید و شفاف میباشند، تیره و کدر شده، نقاط سیاه رنگ در آن ظاهر میشود که احتمالا مربوط به ملانین میباشد
میزان مرگ و میر، از متوسط تا زیاد، تفاوت دارد. علایم اولیه آلودگی، بجز مقدار محدودی کاهش جمعیت، معمولاً جلب توجه نمی کند. وقتی آلودگی شدت می یابد، علایم هویدا میشود.
این حالت در اوایل بهار، بعد از دوره زمستان گذرانی، بروز میکند، که جرب ها در زنبوران طویل العمر زمستانی، زاد و ولد نموده اند.
مادامیکه پلاک یا کروت های داخل مجاری تنفسی محدود باشند بیماری دیده نمیشود.
مهمترین علایمی که در جلو و داخل کلنی مشاهده میشود به شرح ذیل است:
الف – جلوی کندو:
- تلفات جلوی کندو
- اختلال در قدرت پرواز، پرواز زنبوران محدود و با مشکل توأم است.
- زنبوران می خزند و نمیتوانند پرواز کنند. زنبوران به ساقه های گیاهان چسبیده اند.
- شکم زنبوران مبتلا متورم است.
- زنبوران بالهایشان نامتناسب است (یک جفت بال عمود بر بدن و یک جفت موازی بدن).
- آثار اسهال بدلیل عدم قدرت پرواز دیده میشود.
- این علائم در روزهای که هوا مساعد و آرام است قابل مشاهده است و غروب که زنبوران به کندوهای خود یا کندوهای مجاور برمیگردند ناپدید میشود.
ب – داخل کندو:
بعد از بیماری کاهش جمعیت مشاهده میشود. بیماری میتواند مدت زیادی در کندو بصورت پنهان وجود داشته باشد. در آلودگی شدید، تمایل به بچه دهی زیاد میشود که در واروا هم دیده میشود.
پیش بینی بیماری :
توانایی زمستان گذرانی کلنی کاهش پیدا نموده، کاهش جمعیت تشدید شده و سطح شفیره ها نقصان می پذیرد.
در حال حاضر این آلودگی توسعه زیادی ندارد و به دلایل ذیل خطر آن همسان با سایر بیماریها نیست :
- تکثیر انگل محدود است. در مناطق گرم و خشک توان بقا ندارد.
- مقاومت انگل ضعیف و در خارج از بدن فرم مقاوم ندارد.
- زنبوران جوان متولد شده، جمعیت از دست رفته کلنی را جبران میکنند.
- مقاومت مکانیکی زنبوران یا مقاومت بالغیر از تکثیر انگل جلوگیری می نماید. و آلودگی زنبوران جوان محدود میشود.
- در زمان شهد دهی با محدود شدن طول زندگی زنبوران، مسیر تکاملی انگل متوقف میشود است.
- با این وجود حضور آکاراپیس وودی یکی از عوامل ایجاد کننده تلفات زمستانی است، که نمیتوان آنرا نادیده گرفت.
مراقبت:
ضروری است یک مرتبه زنبورستان از نظر آکاریوز مورد بررسی قرار گیرد، اقدامات لازم برای شناسایی آلودگی انجام شود، کلنی های ضعیف را از بین برده و سایر کلنی ها درمان شوند.
از بین بردن کلنی های ضعیف:
با بررسی سریع کلنی ها میتوان میزان قدرت آنها را تعیین کرد. فقط کلنی هایی که جمعیت کافی دارند، نگهداری خواهند شد. درمان دارویی کلنی های ضعیف بجز صرف وقت و هدر دادن دارو، نتیجه ای نخواهد داشت.
برای از بین بردن کلنی های ضعیف، در هنگام غروب که تمام زنبوران صحرا رو برگشته اند، کندو بوسیله گوگرد دود داده میشود. سپس زنبوران تلف شده را سوزانده، ابزار و وسایل مثل (کف و بدنه کندوها و غیره) بعد از ضدعفونی، برای بهره برداری آماده میشوند، چون این وسایل ارتباطی به آکاریوز ندارند.
توجه شود که قابهای حاوی شفیره ای که روی آنها زنبور وجود دارد و کاملاً سالم میباشند را میتوان داخل کلنی های دیگر گذاشت تا باعث تقویت آنها شود. این عمل قبل از دود دادن کندوی آلوده و ضعیف انجام خواهد شد.
منبع
منبع
- دکتر محمد فرسی