پایگاه تخصصی زنبور عسل ایران زنبور.نت
این کنه در داخل لولههای تنفسی زنبورعسل زندگی میکند و از خون زنبورعسل تغذیه میکند. حساسیت به آلودگی در دو سه روز اول عمر زیاد و به تدریج تا ۹ روزگی کم میشود.
آکاریوز یک بیماری انگلی مهم و واگیر است که آکاراپیس وودی عامل آن و به سیستم تنفسی هر سه نوع زنبور (ملکه، کارگران و زنبوران نر) حمله میکند و یکی از عوامل مهم تلفات زمستانه میباشد.
این بیماری در سال ۱۹۰۴ برای اولین بار در انگلستان گزارش شده و در سال ۱۹۰۷ بیماری در انگلستان و ایرلند گسترش یافت و اغلب کلنیها را نابود کرد. و دکتر رنی در سال ۱۹۲۱ بیماریزایی آنرا شرح داد.
این جرب در سال ۱۹۸۰ در مکزیک تشخیص داده شد، در سالهای ۱۹۸۲ـ ۱۹۸۰، یک مطالعه برای بررسی این انگل در آمریکا انجام شد، در پایان این مطالعه اعلام گردید: این انگل یافت نشده است.
با این وجود، در سال ۱۹۸۴ این انگل در تگزاس شناسایی شد و در سالهای بعد در سایر مناطق مشاهده گردید.
شکل شناسی:
مشخصات آکاراپیس وودی با سایر جربها مشابهت دارد و خیلی کوچکتر از جرب واروا است. اندازه این جرب حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میکرون و انگل دستگاه تنفسی زنبوران بالغ است رنگ آنها از قهوهای روشن تا قهوه ای تیره تغییر میکند. زندگی انگلی در آنها منجر به از دست دادن چشم شده است. هر پا دارای دو چنگال و یک بادکش میباشد (به استثناء جفت اول).
پاها نقش های متعددی دارند:
- اولین جفت پاها دارای موهای حساس میباشد.
- جفت ۲ و ۳ برای حرکت است. جفت چهارم کوتاهتر از بقیه و دارای موهای بلند است و در جهتیابی در حرکت انگل و در تولید مثل نقش دارد.
- قطعات دهانی برای مکش تطبیق یافته و دارای قدرتی مخصوص است که دیواره نای میزبان را سوراخ میکند، بعلاوه بنظر میرسد که ترشحات غدهای نرم کننده نیز به این امر کمک میکند.
تغذیه:
آکاراپیس وودی با سوراخ کردن دیواره مجرای تنفسی یا بخش هایی مثل قاعده بالها که مقاومت کمتری دارند، از همولنف زنبور تغذیه میکند. این عمل به قدرت مکش لوله گوارشی انگل بستگی دارد. با این وجود، قدرت اندام دهانی شاید به او اجازه دهد که از سایر قسمتهای بدن زنبور نیز تغذیه کند.
محل استقرار انگل:
محل رشد و تکثیر این جرب اولین جفت مجاری تنفسی زنبور عسل می باشد مادامیکه قطر مجرا اجازه دهد نفوذ جرب ها به داخل آن ادامه می یابد.
در قاعده بالها، بطور استثنایی یا تصادفی، جرب ها میتوانند رشد نموده، یا در موارد خیلی نادر، تکثیر نمایند.
دوره رشد:
تولید مثل جرب در داخل مجاری هوایی انجام میشود. یک ماده بارور داخل اولین مجرا میشود و در این محل جرب ماده ۲۰-۸ عدد تخم می گذارد، که در همانجا رشد کرده، بالغ میشود. تعداد جرب های ماده ۴-۲ برابر جربهای نر است. زمان مورد نیاز برای تبدیل تخم به جرب نر ۱۲-۱۱ روز، و برای جرب ماده ۱۵-۱۴ روز است. مراحل تخم، لارو و بلوغ هر کدام ۴-۳، روز طول می کشد.
پس از بلوغ، از مجاری تنفسی زنبور خارج و آماده حمله به زنبور دیگری میشود. برای رفتن به زنبور جدید به انتهای موهای حاشیه منفذ تنفسی رفته منتظر زنبور می ماند.
زنبوران جوان کمتر از ۹ روز برای آنها مناسب هستند، به بدن آنها چسبیده و روی بدن زنبور قرار می گیرند. دی اکسید کربن خارج شده از منافذ تنفسی، عامل جذب آنها به منافذ است.
دوره زندگی :
فعالیت آکاراپیس وودی بسته به درجه حرارت تغییر میکند. در ۱۵ درجه سانتی گراد حرکات آرام دارد، بین ۳۰ تا ۳۴ درجه متعادل است. برعکس در ۴۰ درجه آکاراپیس خیلی فعال است ولی به سرعت تحلیل می رود و می میرد.
آکاراپیس وودی فقط چند ساعت خارج از بدن میزبان، بدون غذا زنده می ماند. در روی زنبور مرده بتدریج ضعیف شده و اگر نتواند روی زنبور دیگری برود، در عرض بیست تا ۴۰ ساعت تلف می شود. بنظر میرسد در روی زنبور تلف شده سه روز زنده مانده و بیش از آن قدرت زنده ماندن ندارد. مشخص گردیده که دوره زندگی انگل در پاییز طولانی تر است.
عوامل مستعد کننده:
حرارت و رطوبت تکثیر انگل را مساعد می نماید، اثر مناطق جغرافیایی خیلی بحث انگیز است. در واقع انگل در مناطق هم سطح دریا خیلی خوب ظاهر میشود. مناطق خنک، سایه و مرطوب برای انگل ایده آل است.
منبع
منبع
- دکتر محمد فرسی
