در سالهای اخیر توجه به دیگر محصولات زنبور عسل از جمله گرده گل، بره موم، موم و زهر افزایش چشمگیری داشته است.
کندو اساسیترین ابزار در صنعت زنبورداری است که ساخت مناسب آن میتواند در افزایش تولیدات زنبورعسل نقش کلیدی ایفا کند. از سال ۱۳۸۲ بررسیهایی بر روی کندوهای ساخت داخل کشور انجام شد تا نقایص موجود در آنها رفع گردد. عدم استفاده از اندازههای استاندارد در ساخت این کندوها سبب افت تولید و وارد آمدن آسیبهای جدی به کلنی میشود.
در نهایت با آزمایشاتی که بر روی کلنیها صورت گرفت بهترین ساختار در جهت رفع نقایص موجود در کندوهای فعلی و افزایش راندمان تولید تمامی فرآوردههای زنبورعسل، کندوهای پایه تاشو ابداع گردید. کندوهای پایه تاشو در ۸ مدل مختلف طراحی شدهاند که مزایایی از قبیل: قابلیت جمعآوری گرده گل، بره موم، موم و زهر را در یک کندو بدون نیاز به خرید و نصب تجهیزات مرتبط با هر یک از فرآوردهها را دارا میباشند.
همچنین تغییرات اساسی در بدنه کندو و اضافه کردن پایههای تاشو، شربتخوری ثابت، عایقبندی کندو و غیره هزینههای زنبوردار را کاهش داده و عمر اقتصادی کندوها را افزایش داده است. این مقاله بررسی کوتاهی جهت آشنایی با ۸ مدل کندوهای پایه تاشو و کارآییهای هر یک است.
در طراحی مجدد کندوها با توجه به نیازهای اولیه برای بقای یک کلنی اهداف مختلفی مد نظر قرار گرفته و تعریف شد، یکی از این اهداف طراحی کندویی بود تا بتواند در وهله اول زمستانگذارنی بهتر کلنی در فصل زمستان و ماههای سرد سال را تأمین کند، پس در نتیجه در فصل زمستان از ۱۰ قاب، ۴ تا ۵ قاب بدون زنبور بوده و باید فضای خالی با پوشال و مواد پرکننده دیگر پر شود.
متأسفانه اکثریت زنبورداران چون امکان پر کردن این فضای خالی را ندارند، در نتیجه این فضا به صورت خالی باقی مانده و باعث مصرف بیشتر ذخیره عسل شده و کلنی از بین میرود. برای حل این مسئله کندوی جدیدی طراحی گردید، که ارتفاع کندو را به اندازه ۷ سانتیمتر کم کرده و از ۲۴ سانتیمتر به ۱۷ سانتیمتر رسانده و قابها به صورت نیم قاب ساخته شد، در نتیجه کلنیها فصل سرما را به راحتی طی میکنند.
جهت استفاده از این کندوهای نیم قاب پایه تاشو برای بار اول مییابد در جهت گرفتن بچهگیری طبیعی از آنها استفاده کرد و بعد در دورههای بعد میتوان به راحتی با استفاده از طبقهای نیم قاب، اقدام به بچهگیری مصنوعی نمود و کندوی نیم قاب جدیدی دیگری تشکیل داد و به مرور که ۱۰ قاب از زنبوران کارگر و نوزادان پر شد، اقدام به نصب طبق نیم قاب مینمائیم تا کلنی فضای بزرگتری برای افزایش خود داشته باشد.
جهت نصب نیم طبق همانند طبق کامل عمل کرده و یک قاب از پائین به نیم طبق داده و یک نیم قاب برگه موم زده را به جای آن قرار داده و سپس نیم طبق را بر روی کندوی نیم قاب قرار داده و مجدد یک نیم قاب برگه موم زده را در کنار نیم قاب قرار داده در نیم طبق میگذاریم و پوشش متقال یا پوشش شفاف (پوشش جدید ابداعی که در زیر توضیح داده خواهد شد) و درب کندو را در جای خودشان قرار میدهیم.
معمولاً زمان و فصل اجازه بچهگیری مجدد از بچه طبیعی را نمیدهد مگر استثناء وجود داشته و شرایط خاصی بوجود آید و چنانچه خوب تغذیه و مدیریت شده باشد میتوان از آن عسل برداشت نمود. در زمان برداشت آخرین مرحله عسل که در شهریور میباشد، طبق کاملاً برداشته شده و دیگر به هیچ عنوان به ذخایر عسل در قسمت کندو دست نزده و آن را برای مصرف کلنی در پائیز و زمستان باقی میگذاریم، وروی قابها درپوش شفاف را قرار داده و درب آن را میبندیم و در روزهای بعد اقدامات لازم برای زمستانگذرانی را بر روی کندو انجام میدهیم.
بدین طریق ذخیره غذایی کافی در کندو باقی مانده و فضای خالی اضافه وجود نخواهد داشت تا کلنی بخواهد آن را گرم نگهدارد.
دومین تغییر در ساختار کندوهای، افزایش عمر اقتصادی کندوها برای کلنی است، در کندوهای موجود با شرح معایب مختلفی که فهرستوار به آن اشاره میگردد عمر کندوها کم میباشد و شرایط مطلوبی از جهات زیست محیطی، آسایش و امنیت برای کلنیها موجود نیست.
ضخامت نامناسب بدنه کندو باعث میشود تبادل گرما و سرمای محیط بیرون به راحتی صورت گرفته و در روند تکثیر و پرورش نوزادان اشکالاتی بوجود آید، همچنین ضخامت نامناسب باعث نفوذ آب و رطوبت به داخل کندو میشود. این نکته یکی از عوامل مهم در ایجاد انواع قارچهای بیماریزا و بروز بیمارهای گوناگون است.