انتخاب محل زنبورستان

یکی از مهمترین نکات مدیریتی در پرورش زنبور عسل انتخاب صحیح محل استقرار زنبورستان است در انتخاب محل زنبورستان در فصول مختلف سال عوامل متعددی موثرند که زنبوردار باید با توجه به آن محل مناسبی را برای زنبورستان خود بیابد.

شرایط آب و هوایی:

شرایط آب و هوایی یک منطقه که شامل میزان نزولات آسمانی، رطوبت، گرما، سرما، میزان ابری یا غیر ابری بودن هوا، میزان آلودگی هوا و شدت باد می‌باشد.

مهمترین عامل در تعیین و انتخاب محل استقرار زنبورستان است. آب وهوا چنان اهمیت دارد که سایر عوامل را نیز مکن است تحت الشعاع قرار دهد. به عبارت دیگر چنانچه تمام عوامل، حتی پوشش گیاهی یک منطقه مناسب باشد ولی منطقه از شرایط آب وهوایی خوبی برخوردار نباشد ممکن است نتوان به طور موفق در چنین منطقه‌ای زنبورداری کرد.

به طور کلی شرایطی چون گرما یا سرمای بیش از حد تحمل زنبورها، بارندگی پیوسته و زیاد هوای ابری در بیشتر اوقات سال یا فصل موردنظر بادهای شدید، هوای شرجی یا هوای غالبا مه آلود افزایش و یا کاهش ناگهانی درجه حرارت هوا و آلودگی هوا، ممکن است منطقه را برای استقرار زنبوررستان بسیار نامطلوب کند.

پوشش گیاهی منطقه:

زنبورعسل برای تغذیه نیاز مطلق به شهد و گرده گل گیاهان دارد. در واقع این نیاز مبرم و متقابل زنبوران عسل و گل‌ها یکی از مهمترین اسرار خلقت و در حقیقت راز بقای گیاهان گلدار و زنبوران عسل و در نتیجه سایر حیوانات و انسان می‌باشد.

بنابراین زنبورستان در هر جا مستقر باشد زنبوران مزرعه رو به محض خروج از کندوها به جستجوی گلها می‌پردازند تا شهد و گرده آنها را جمع‌آوری کند.

اهمیت وجود آب سالم اطراف زنبورستان:

زنبورعسل مانند سایر جانوران به آب به عنوان حیاتی ترین نیاز خود احتیاج دارد و بنابراین چنانچه آب سالم و بهداشتی د‌ر اطراف محل زنبورستان یافت نشود.

زنبوردار مجبوراست آب سالم را با تانکر به محل زنبورستان حمل کند. بنابراین وجود اب در منطقه، یا هزینه انتقال آب از جمله عواملی هستند که زنبوردار درهنگام تعیین مکان زنبورستان باید در نظر بگیرد.

بهداشت منطقه زنبورستان:

زنبورعسل نیز مانند سایر حیوانات به برخی از بیماری‌ها حساس است، بنابراین اقتصادی ترین اقدام برای جلوگیری از ابتلای زنبورها به بیماری، توجه زنبوردار به شرایط بهداشتی منطقه است.

آلودگی های صوتی و بوهای نامطلوب:

مکان استقرار زنبورستان باید از دامداری‌ها، مرغداری‌ها، کارخانجات دباغی، و دیگر مجتمع های تولیدی که بوی ناخوشایند در آنها تولید می‌شود دور باشد. زیرا بوی بد زنبوران را فراری می‌دهد و در اثر کاهش جمعیت، کلنی‌ها نابود می‌شوند. زنبورستان باید از نقاط پر سر و صدا مثل جاده های پر رفت و آمد و کارخانجات پر سر و صدا دور باشد.

دور بودن زنبورستان از نقاط مسکونی:

عمده پرواز زنبورها در حوالی باغ یا مزرعه‌ای است که کندوها در آن مستقر می‌شوند. به هر حال هرچه زنبورستان به منازل مسکونی یا کارخانه ها و غیره نزدیک تر باشد امکان عبور و مرور مردم در اطراف زنبورستان و پرواز زنبورها به طرف منازل مردم بیشتر می‌شود و در نتیجه امکان نیش خوردن مردم بیشتر می‌شود.

بنابراین برای جلوگیری از این امر و پیشگیری از درگیر شدن با شکایات مردم بهتر است زنبوردار مکان زنبورستان خود را در جائی دورتر از نقاط مسکونی یا رفت و آمد مردم انتخاب کند.

تاسیسات لازم در زنبورستان های دائمی:

اگرچه در محل کوچ احداث بناهای دائمی به عنوان انبار، اتاق کار و غیره، غیراقتصادی است. ولی در زنبورستان اصلی به حداقل تاسیسات لازم نیاز است.

که زنبوردار بر حسب میزان سرمایه خود می‌تواند به احداث جایگاه تابستانی، جایگاه زمستانی، انبار، سرپناه، اتاق کار، اتاق ضدعفونی کردن قاب ها، آبشخور و غیره اقدام نماید.

اگرچه احداث هر یک از مکان‌های مذکور هزینه بردار است اما ایجاد هر یک از آنها سبب سهولت کار، رعایت بهداشت فردی و بهداشت زنبوران و نیز کسب اطمینان بیشتر از خطر سرقت عسل یا وسایل زنبورداری می‌شود.