‫عامل محرکه جمعیت در بچه دهی کلنی

میزان جمعیت کلنی و پر شدن تمام قاب‌ها از جمعیت و اضافه شدن‬ ‫مرتب آن به دلیل تولد نوزادان جدید و بیکاری زنبوران جوان و کمبود‬ ‫فضا برای ذخیره‌سازی عسل و گرده و نیز تخمگذاری مرتب ملکه در‬ ‫بهار از عواملی است که سبب می‌شود تا کلنی تصمیم به بچه‌دادن بگیرد.‬

در اینگونه موارد برای پیشگیری از بچه دهی کلنی قبل از این که کلنی‬ ‫تصمیم به بچه‌دادن گرفته و شروع به ساخت سلول‌های ملکه نماید‬ ‫زنبوردار می تواند با مدیریتی صحیح و منطقی با مشغول کردن زنبور‌های‬ ‫بیکار جوان با دادن یک قاب با ۳ سانتیمتر موم آجدار و مشغول کردن آنها‬ ‫برای موم بافی وجایگزین کردن آن با یک قاب جدید بعد از چند روز‬ ‫و گذاشتن طبقه به روی کندو و بزرگ کردن فضا برای کلنی‌، شان‌های‬ ‫فوقانی را برای ذخیره کردن عسل آماده نماید و در صورت لزوم و افزایش‬ ‫مرتب جمعیت تا چند طبقه می‌تواند به روی کندو اضافه نماید و باین‬ ‫صورت از بچه دادن کلنی جلوگیری کند.

البته در شرایطی که آب و هوا‬ ‫مساعد بوده و شهد در طبیعت فوران کند تلفات زیاد بوده و کلنی روزانه‬ ‫مرگ و میر تعداد زیادی از زنبوران چراگر یا مزرعه را تحمل می کند که به‬ ‫طور مرتب از زنبوران جوان کلنی به صف زنبوران مزرعه اضافه می‌شود‬ ‫و به همین دلیل افزایش جمعیت به کندی صورت می‌گیرد.‬ ‌‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‫زمانی که جمعیت کلنی زیاد باشد ازدحام جمعیت در بین قاب‌ها از‬ ‫عواملی است که می‌تواند به تصمیم کلنی به بچه دادن کمک نماید.

در‬ ‫چنین شرایطی به دلیل ازدحام زیاد بخصوص در اطراف حجره نوزادان و‬ ‫کم بودن تهویه‌، زنبوران زیادی تالش می‌کند تا خود را به قسمت‌های‬ ‫فوقانی کندو برسانند و تصمیم به بچه‌دادن بدلیل کمبود جا در آنها تشدید‬ ‫می‌شود‌، بنابراین فضای مناسب بین قاب‌ها می تواند در پیشگیری از‬ ‫هیجان زنبوران بدلیل کمبود جا و نبود تهویه مؤثر واقع شده و از تب بچه‬ ‫دادن به مقدار متنابهی بکاهد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‫در مورد ترکیب سنی زنبوران تشکیل‌دهنده بچه طبیعی مطالعات زیادی‬ ‫صورت گرفته و نتیجه گرفته شده است که هم بچه و هم کلنی مادر دارای‬ ‫زنبورانی با سنین متفاوت هستند.

در هنگام خروج بچه از کندو‌، با صدور‬ ‫دستور خروج ابتدا زنبوران جوان حدود چهار روزه خارج شده‌؛ سپس‬ ‫به تدریج سن خارج شونده‌ها بالا رفته و در آخر زنبوران مزرعه خارج‬ ‫می‌شوند.‬‬‬‬‬‬

نیکل (۱۹۵۲) طی یک بررسی روزانه تعدادی از زنبوران تازه متولد‬ ‫شده یک کلنی قوی را تا زمان بچه‌دادن کلنی با رنگ عالمت گذاری‬ ‫نمود و سپس زنبوران علامت‌گذاری شده را هم در بچه و هم در کلنی‬ ‫مادر شمارش نموده و متوجه شد که ۹۵ درصد از کل زنبوران چهار روزه‬ ‫علامتگذاری شده در داخل بچه بوده و فقط ۵ درصد آنها در کلنی مادر‬ ‫باقی مانده‌اند و از طرف دیگر حدود ۵ درصد از جمعیت بچه‌، زنبوران‬ ‫۱۸ روزه و یا پیرتر از آن بوده و اکثریت زنبوران پیر مزرعه در کلنی مادر ‫باقی مانده‌اند. لذا نهایتا از این بررسی می‌توان نتیجه گرفت که اکثریت‬ ‫زنبوران تشکیل دهنده بچه طبیعی زنبوران جوان می باشند.‬‬‬‬‬‬‬‬

در مورد مسئله فراموش کردن محل کندوی مادر بوسیله زنبوران بچه‬ ‫طبیعی باید گفت، که چون اکثریت زنبوران یک بچه طبیعی را زنبوران‬ ‫جوان پرستار که هنوز از کندو خارج نشده‌اند تشکیل می‌دهند لذا به‬ ‫علت این که در هنگام خارج شدن هیجان داشته و پرواز شناسایی و‬ ‫جهت‌یابی و مرزبندی را انجام نمی‌دهند در نتیجه بعد از خارج شدن،‬ ‫کندوی قبلی خود را نشناخته و در صورت گم کردن ملکه و یا گرفته‬ ‫شدن یا کشته شدن آن کندوی قبلی خود را پیدا نخواهند کرد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

البته در این مورد نظرات متفاوتی وجود دارد و بعضی از محققین‬ ‫معتقدند که اگر بچه بر حسب اتفاق ملکه اش را هنگام بچه دادن از دست‬ ‫بدهد و یا ملکه از خوشه یا بچه گرفته شود زنبورها به کندوی سابق خود‬ ‫بر می‌گردند. ‬‬‬‬

در مورد میزان جمعیت بچه طبیعی باید گفت که زمانی که بچه دهی‬ ‫از کندوی مادر بیرون آمده و در حال پرواز هستند بیشتر زنبوران جوانی‬ ‫که در حال پرواز در زنبورستان می‌باشند به طرف بچه کشیده شده و به‬ ‫آن می‌پیوندند.

لذا بعضی مواقع مشاهده شده است که میزان جمعیت یک‬ ‫بچه طبیعی که تازه گرفته شده و در یک کندو اسکان داده شده است چند‬ ‫برابر میزان جمعیت آن در موقع خارج شدن بچه از کلنی مادر می‌باشد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬