پایگاه تخصصی زنبور عسل ایران زنبور.نت
درحالیکه سالانه ۴۰۰۰ میلیارد ریال از تولید مستقیم عسل به اقتصاد کشور سود می‌رسد و۳۵۶ هزار میلیارد ریال ارزش غیرمستقیم در گرده‌افشانی گیاهان دارد، زنبورداران از بی‌اعتباری در این صنعت رنج می‌برند و همچنان در انتظار کمک‌هزینه کوچ و تغذیه هستند.
از سوی دیگر به دلیل فرسودگی زیرساخت‌های این صنعت و نبود برنامه‌ریزی مدون، فاصله سه برابری میان تعداد کلنی و عسل تولیدی کشور ایجاد شده و درحالیکه ایران رتبه چهارم تعداد کلنی زنبورعسل در جهان را دارد، در میزان برداشت عسل رتبه یازدهم جهان را کسب کرده است.
در کشورهای جهان ۳۰ تا ۵۰ کیلوگرم عسل از هر کلنی برداشت می‌شود و در برخی کشورها حتی میزان برداشت به ۸۰ کیلوگرم هم می‌رسد، اما در ایران اگر زنبورداران ۱۰ کیلوگرم عسل از هر کلنی برداشت کنند، خدا را هم شاکر می‌شوند که محصول بالایی داشته‌اند.
زنبورداران پایین بودن عملکرد در این صنعت را ناشی از فقدان برنامه‌ریزی مدون و بی‌توجهی مسؤولان به این بخش می‌دانند.
درحالیکه تنها محصول این صنعت، برداشت عسل نیست، بلکه عنصر گرده‌افشانی و حفظ تولیدات کشاورزی و باغبانی مهمترین دستاورد این صنعت است که اگر نباشد امنیت غذایی کشورمان به مخاطره می‌افتد چراکه ۹۰ درصد ارزش افزوده بخش کشاورزی ناشی از گرده‌افشانی است اما گرده‌افشانی همیشه نادیده گرفته شده است و به گفته مدیرعامل اتحادیه زنبورداران با وجود مزیت‌های بالای تولید عسل‌های دارویی در کشور و سهم بسزای این صنعت برای حفظ امنیت غذایی، مسؤولان بها و اعتباری قائل نیستند و سهم این بخش از اعتبارات وزارت کشاورزی و تولید ناخالص ملی صفر است.
رئیسی با ابراز تاسف از فرسودگی زیرساخت‌های صنعت زنبورداری و ضعف شدید در تخصیص منابع مالی، تاکید دارد: باید سهم زنبور عسل از منابع ناخالص ملی درنظر گرفته شود.
به گفته وی زنبورداری، صنعتی زودبازده و کارآفرین است و هم‌اکنون ۶۲ هزار نفر در این بخش فعال هستند و ۳۰۰ هزار شغل وابسته به این صنعت وجود دارد.
از سوی دیگر درحالیکه در سایر کشورها کشاورزان برای استقرار هر کندو در مزرعه‌شان ۴۰ تا ۵۰ دلار پرداخت می‌کنند، در کشور ما هنوز این فرهنگ جا نیفتاده است.
باتوجه به اینکه کاهش جمعیت زنبورعسل به عنوان یک حشره مفید، باعث ازبین رفتن ۴۰ تا ۵۰ درصد تولیدات گیاهی، دامی، مراتع، جنگلها و گونه‌های جانوری می‌شود، انتظار می‌رود مسؤولان که از اهمیت این صنعت مفید برای بخش کشاورزی آگاهی و اطلاع دارند، جایگاهی برای آن در مجموعه کشاورزی لحاظ کنند.
باید خاطرنشان کرد: بر اساس بسته حمایتی در نظر گرفته شده برای این بخش، باید برای تامین نهاده و هزینه کوچ اعتبار از محل هدفمندی یارانه‌ها اختصاص یابد اما با گذشت ۱۰ماه از اجرای این قانون و پیگیری‌های صورت گرفته هنوز معاونت راهبردی ریاست جمهوری بودجه و اعتبار تخصیص نکرده است.
عفت رئیسی سرحدی مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران با اشاره به افزایش هزینه‌های تولید، اظهار می‌دارد: شکر از کیلویی ۴۸۰ تومان به ۱۲۰۰ تومان رسیده است. هزینه حمل و نقل هم ۳۰ درصد و قیمت دارو ۱۰۰ درصد افزایش یافته، در حالی که قیمت عسل ۱۰ درصد گران شده است.
به گفته وی سال گذشته از هر کندو پنج کیلوگرم عسل برداشت شد که امسال با افزایش دو برابری تولید عسل به ۱۰ کیلوگرم رسید، البته هنوز با نرم کشور که ۱۳ کیلوگرم است فاصله داریم.
مدیرعامل اتحادیه سراسری زنبورداران با اشاره به وجود ۴۵ میلیون کندو عسل در کشور می‌افزاید: امسال ۴۵ هزار تن عسل تولید شده است. البته همه عسل تولیدی در دوره اول برداشت بوده و دوره دوم به دلیل زیاد بودن بارندگی و نامناسب شدن شرایط آب و هوایی عسل برداشت نشد و تا آخر سال هم تولید عسل نخواهیم داشت.
رئیسی تصریح می‌کند: با توجه به تنوع گیاهی موجود در کشور و زنبورداران بسیار با تجربه، می‌توانیم تولید بالاتری داشته باشیم اما کندوها فرسوده هستند و میزان بهره‌وری پایین است. از سوی دیگر هیچ حمایتی از سوی مسؤولان مربوطه صورت نمی‌گیرد و زیرساخت‌های این صنعت ضعیف است.
وی با گلایه از فقدان فرهنگ‌سازی مصرف عسل در کشور، می‌گوید: مصرف سرانه عسل در ایران نیم کیلو است، در حالی که در کشورهای پیشرفته همچون آلمان ۵/۲و در ژاپن دو کیلو است.
در این زمینه احمد ترکاشوند مدیرکل دفتر طیور، کرم ابریشم و زنبورعسل هم در خصوص چالش‌های اصلی تولید عسل در کشور می‌گوید: عرضه عسل‌های غیراستاندارد و وجود داروهای غیرمجاز که گفته می‌شود با منشاء عسل است، از چالش‌های اصلی تولید عسل در کشور است.
همچنین فقدان ردیف اعتباری مشخص، ناآشنایی کشاورزان با اهمیت گردافشانی، ضعف بازاریابی و استاندارد نبودن کندوها و رعایت نکردن مسائل بهداشتی از دیگر مشکلات این بخش است. وی می‌گوید: در حالی که در سایر کشورها کشاورزان برای استقرار هر کندو در مزرعه‌شان ۴۰ تا ۵۰ دلار پرداخت می‌کنند، اما در کشور ما هنوز این فرهنگ جا نیفتاده است.
وی در خصوص برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای کمک به زنبورداران می‌گوید: اجرای طرح‌های زنبورعسل، اصلاح نژاد و افزایش تولید ملکه زنبورعسل در مکان‌های بسته و همچنین با همکاری زنبورداران در بخش خصوصی از دیگر برنامه‌های این وزارتخانه است. همچنین برای حمایت از زنبورداران به فکر تامین نقدینگی، توسعه بیمه و تسهیل دریافت وام‌های بانکی، ایجاد طرح‌های اشتغالزایی هستیم.
وی می‌افزاید: همچنین وزارت جهاد کشاورزی به دنبال عضویت ایران در اتحادیه زنبورداران دنیا و قانونمند‌کردن کوچ زنبورداران است.
