به مخاطره افتادن امنیت غذایی در پی گرده‌ افشانی

تولید بیش از هفتاد و پنج درصد از نباتات متکى به گرده افشانى حشرات است.

گزارش جدید سازمان ملل نشانگر زوال سریع گرده افشانان در سطح جهان است که خود باعث بروز عامل جدیدى براى نگرانى در زمینه امنیت غذایی شده است.

محمد حسین عمادی : تولید بیش از هفتاد و پنج درصد از نباتات متکى به گرده افشانى حشرات است. گزارش جدید سازمان ملل نشانگر زوال سریع گرده افشانان در سطح جهان است که خود باعث بروز عامل جدیدى براى نگرانى در زمینه امنیت غذایی شده است.

هر چند در ایران اطلاعات دقیق و مستندى در این زمینه وجود ندارد اما بسیارى شواهد به خصوص نگرانى زایدالوصف پرورش‌دهندگان زنبور عسل در سالهاى اخیر از سلامت کندوها و سطح تولیدشان تایید کننده این نگرانى در ایران است که می‌تواند نه تنها خللی در تولیدات زنبورداران ایجاد کند بلکه سطح بهره‌ورى زراعت باغدارى و تعادل زیست محیطى را به شدت کاهش دهد.

بر اساس اطلاعات موجود پنج دلیل عمده را می توان براى ظهور این بحران ارائه کرد که می بایست از سوى سازمانهاى ذیربط جهت پیشگیرى با برنامه اى جامع در این خصوص اقدام شود :

• اولین دلیل تغییر سریع در کاربرى اراضى است به نحوی که نه تنها تغییر کاربرى اراضى مرتعى و زراعى به مناطق صنعتى و مسکونى محیط زندگى بر حشرات را محدود ساخته بلکه گسترش زراعت‌هاى تک محصولى نیز خود باعث کاهش تنوع زیستى و تهدید حیات حشرات گرده افشان شده است.

• ظهور بیماری‌ها و انگل‌هاى متعدد حشرات به خصوص در مورد زنبور عسل در سال‌هاى اخیر باعث گردیده آسیب پذیرى گرده افشانان به شدت افزایش یابد.

• استفاده وسیع از سموم شیمیایی به منظور مبارزه با آفات کشاورزى بسیارى از گرده افشانان را مورد تهدید جدى قرار داده است.

• تغییرات اقلیمى بخصوص افزایش دما باعث گردیده گرده افشانان که از حساسیت زیادى برخوردار هستند مورد تعرض و آسیب جدى قرار گیرند. دانشمندان معتقدند این روند به صورت تزایدى رو به افزایش بوده و با ازدیاد گرما تاثیر مخرب آن بر زندگى حشرات گرده افشان بسیار عمیق تر خواهد شد.

• بسیارى شواهد در کشور ما و برخى کشورهاى همسایه از تاثیر مخرب ریزگردها بر زندگى و سلامت گرده افشانان به خصوص زنبور عسل حکایت دارد. ریز گردها به دلیل ماهیت میکروسکوپى می تواند به طرق مختلف آسیب پذیرى گرده افشانان را افزایش داده و همراه با دیگر عوامل هم افزایی منفی ایجاد کرده و سرعت زوال این حشرات را تسریع بخشد.