پایگاه تخصصی زنبور عسل ایران زنبور.نت
عسل به عنوان تحفه ای ارزنده و پر رمز و راز از سرزمین افسانه‌ای سبلان در هیاهوی زندگی پیچیده ماشینی و در زرق و برق خوراکی های بی خاصیت رنگ باخته است و نسل کنونی اغلب از خواص و فواید اعجازآمیز آن آگاهی کافی ندارند.
مرغوب‌ترین نوع عسل “ˈعسل سبلان” موسوم است و در دامنه‌های این کوه سحرانگیر در سرزمینی که فرش زمردینی از چمنزارهای طبیعی بر آن گسترانیده شده است تولید می‌شود.
ماده‌ای خوراکی پرخاصیتی که توسط یکی از اعجازآمیزترین آفریده‌های آفریدگار هستی یعنی زنبور عسل و از طریق تغذیه این حشره اسرارآمیز از گلهای معطر و رنگارنگی که بر پهنه‌های سرسبز دره‌ها و کوهپایه‌های کوه ۴۸۱۱ متری سبلان و سایر نقاط مستعد در فلات اردبیل رویده اند به دست می‌آید.
روزگاری نه چندان دور عسل سبلان، خوراکی گرانمایه‌ای بود که به عنوان ره‌آوردی از اردبیل کالاهای همراه مسافران را زینت می‌‌بخشید و هر شهروند و یا روستایی اردبیلی خونگرم و میهمان نواز چند کیلویی از آن را خریداری و بسته‌بندی می‌کرد تا تلخی بدرقه را با شیرینی عسل رفع کند.
ولی در گذر تاریخ، دست بی‌مهر روزگار، این ماده غذایی پرخاصیت و مفید را از سبد غذایی خانوادهها کنار گذاشت.
در روزگاری به سر می‌بریم که انسانها خواسته و یا ناخواسته به سوی مصرف گرایی رهنمون می‌شوند و البته ترغیب بشر برای مصرف کالاها و خوراکی‌هایی که نه تنها فایده‌ای برای انسان ندارند بلکه سلامتی و تندرستی او را به شدت به خطر افکنده‌اند.
یکی از شهروندان اردبیلی می‌گوید: رسانه‌های گروهی، دست کم یک دهم حجم تبلیغاتی که برای تنقلات زیان‌آور می‌کنند به تبلیغات و اطلاع‌رسانی در زمینه فواید خوراکی‌هایی مانند شیر و عسل اختصاص دهند که نه تنها زیانی برای سلامتی انسان ندارند بلکه قرار گرفتن آنها در سبد خوراکی خانوادهها به خصوص کودکان و نوجوانان ضروری است.
عسل از جمله خوراکی‌هایی به شمار می‌آید که در حدود سه چهار دهه اخیر به موازات گسترش زندگی شهری و پیچیده شدن شیوه زندگی دستخوش سودجویی بعضی افراد از خدا بی خبر نیز شده است به گونه‌ای که ورود عسل و شهدهای تقلبی به بازار به نام عسل طبیعی سبلان اکنون بسیاری از خریداران این خوراکی را دچار سردرگمی کرده است.
در اوایل دهه ۵۰ خورشیدی عده‌ای از تولیدکنندگان عسل در ایران به خصوص در اردبیل که از گذشته‌های دور از مراکز عمده تولید این فرآورده محسوب می‌شود اقدام به تهیه عسل و شهدهای تقلبی و یا مخلوط کردن این شهدهای قلابی با عسل‌های طبیعی کردند به گونه‌ای که قسمت اعظمی از عسل را مواد و شهدهای تقلبی تشکیل بدهند.
علاوه بر تغییر شیوه زندگی انسان به واسطه گسترش پدیده ماشینیسم یکی از عللی که سبب برگشتن و زده شدن ذائقه‌های مردم از این محصول شد همین تقلب در تولید عسل بود چرا که خانوادهها با احتمال آنکه عسل‌های موجود در بازار اغلب تقلبی هستند و عسل طبیعی واقعی به آسانی یافت نمی‌شود از خریدن و خوردن این فرآورده مفید خودداری کردند.
همین دو علت عمده باعث شدند که عسل سبلان که از دیر باز نام آن برای بسیاری از ایرانیان و حتی خارجیان یادآور اردبیل است در میان ساکنان این دیار هم به تدریج مشتریان خود را از دست بدهد.
هر چند با گذشت زمان و پیچیده و مصنوعی شدن زندگی، عسل سبلان هم از گزند تقلب در امان نماند و گرفتار سوءاستفاده در تولید شد اما نباید فراموش کرد که هنوز عسل‌های طبیعی را می‌توان در اردبیل یافت و عسل‌های معمولی عرضه شده در فروشگاه های منطقه هم آن چنان بی خاصیت نیستند.
با وجود اهمیتی که این فرآورده در صادرات مواد غذایی غیرنفتی و ارز آوری برای ایران دارد نه تنها در این زمینه موفقیتی به دست نیامده بلکه میزان فروش عسل از طریق خریدها و سوغاتی‌ها در اردبیل نیز بطور قابل ملاحظه‌ای پایین آمده است.
این محصول در زمان حاضر به فراوانی در فروشگاه‌های اردبیل یافت می‌شود و قیمت آن در مقایسه با سایر محصولات بی‌خاصیت بسیار پایین و باتوجه به درجه اصلیت آن هر کیلوگرم از ۸۰ هزار ریال تا ۱۵۰ هزار ریال متغیر است.
البته ناگفته نماند که براساس گفته بعضی از روستاییان و تولید کنندگان عسل‌های طبیعی اصیل که قیمت هر کیلوگرم آن شاید به ۴۰۰ هزار ریال نیز می‌رسد را می‌توان در معدود مکانهایی در اردبیل و یا در اطراف این شهر یافت.
بطور مسلم شناخت عسل طبیعی اصیل با عسل‌های تقلبی و یا معمولی کار آسانی برای خریداران به خصوص برای مسافرانی که از سایر نقاط ایران به اردبیل آمده اند نمی‌باشد و به همین علت شاید سودجویانی باشند که همین عسل‌های معمولی و یا تقلبی موجود در بازار را به نام عسل طبیعی اصیل با قیمتهای گزاف به بعضی از مشتریان بفروشند.
بعضی از سالخوردگان اردبیلی بر این باورند که اگر شهد عسل هنگام برداشتن و جدا کردن آن با قاشق، کش یابد و به اصطلاح دراز شود و به آسانی پاره نشود می‌توان دانست که آن عسل اصیل است.
بعضی از خریداران نیز از شکرک زدن عسل پس از گذشت مدتی از خرید آن گلایه دارند و آن را نشانی از تقلبی بودن عسل می‌دانند و این درحالیست که متخصصان نیز بر این باورند که شکرک زدن عسل از مرغوبیت آن حکایت دارد.
در حالت کلی اغلب مردم و سالخوردگان با تجربه اردبیل سه عنصر خوش رنگی، خوش طعمی و خوشبویی را ملاک‌هایی برای مرغوبیت عسل می‌دانند که با کمی دقت در خرید می توان عسل‌هایی تا اندازه‌ای مرغوب را از بازارهای اردبیل و یا اطراف این شهر خریداری کرد.
یک تولید کننده عسل در اردبیل گفت: صادرات این محصول مقطعی بوده و سازمان یافته نیست و همین موضوع در کنار بعضی مسایل سبب می‌شود که دسترنج خود را به بهای ارزان بفروشیم.
وی همچنین از نبود تبلیغات مناسب در رسانه‌های گروهی در زمینه عسل گلایه کرد و گفت: با تاسف آنگونه که تبلیغات فراوان در‌باره تنقلات مواد غذایی نه تنها بی خاصیت بلکه مضر مانند پفک نمکی، چیپس و نوشابه انجام می‌شود به این محصول پرخاصیت توجهی نمی‌شود.
یک صاحب نظر در این زمینه می‌گوید: عسل از جایگاه واقعی خود در سفره غذایی ایرانیان برخوردار نیست و مردم به غیر از موارد بسیار جزیی به مصرف این ماده خوراکی اهمیت نمی‌دهند.
وی افزود: در زمان حاضر تولید عسل در این استان از میزان تقاضای آن زیادتر است که این موضوع هم در پایین آمدن نرخ این فرآورده بسیار موثر می‌باشد.
به گفته او، ورود شهدهای تقلبی به بازار از سوی بعضی افراد سودجو که با افزودن اسانس‌ها، رنگ ها و عطرهای خوشبو تشخیص آن از شهدهای اصلی برای اغلب افراد بسیار مشکل می‌باشد یکی دیگر از دلایل از دست دادن ارزش این محصول است .
وی گفت: باتوجه به مشکل بودن تشخیص عسل‌های واقعی با عسل‌های تقلبی، مردم به ناچار باید از زنبورداران و افراد قابل اطمینان ، این محصول را خریداری نمایند.
یک شهروند اردبیلی می‌گوید: ایجاد کارخانه‌های تولید و بسته بندی عسل که زیر نظر ارگانهای ذیربط و استاندارد تولید نماید برای جلوگیری از تقلب در این فرآورده دامی موثر است.
مرتضی لطفی گفت: در این صورت مردم با اطمینان بیشتر نسبت به بهداشتی و پرخاصیت بودن این ماده خوراکی آن را خریداری و مصرف خواهند کرد.
۱۲۰ هزار کندوی عسل بومی و پیشرفته در استان اردبیل وجود دارند و سالانه بیش از پنج هزار تن عسل در این استان تولید می‌شود و شهرستان اردبیل با داشتن بیش از ۵۰ درصد از کندوهای زنبور عسل و بیله سوار با چهار درصد در این استان به ترتیب بیشترین و کمترین کندوی زنبور عسل را دارند.
بیش از سه هزار نفر در استان اردبیل در این حرفه فعالیت دارند که از این تعداد دو هزار و ۵۰۰ نفر زنبوردار هستند.
بطور میانگین از هر کندوی بومی در این استان هفت کیلوگرم و از هر کندوی پیشرفته ۱۸کیلوگرم عسل برداشت می‌شود.
مصرف سرانه این فرآورده در استان اردبیل ۳۷۰ گرم در سال است که مجموع آن ۴۰۰ تن می‌شود و بقیه عسل‌های تولیدی این استان مازاد بر مصرف می‌باشد.
مسوول نمایندگی ولی فقیه در سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل می‌گوید: زنبور عسل از جمله حیواناتی است که فواید بسیار زیادی برای انسان دارد و بدون اینکه کوچکترین صدمه ای به طبیعت و محیط زیست بزند بهترین و با خاصیت ترین فرآورده غذایی انسان را تولید می کند.
اکبری افزود: زیرکی، بی‌آزاری، سود دهی و تلاش گری از ویژگی‌های زنبور عسل است و در قرآن مجید و روایات اهل بیت (ع) نیز به این ویژگی‌ها و فواید بسیار ارزشمند این حشره اشارات زیادی شده است و این حشره مفید چرخه اکوسیستم را برای استفاده مجدد انسان تنظیم می‌کند.
عسل دارای ۸۰ درصد قند طبیعی است و غذایی زود هضم و ضد عفونی کننده دستگاه گوارش بوده و خود آن عاری از هرگونه میکروب و ویروس است.
چهار پنجم وزن عسل را کربوهیدرات تشکیل می‌دهد و بقیه آن شامل پروتئین، املاح معدنی، عناصر معطر، آنزیم‌ها، ویتامین‌ها، گرده گل و آب است.
هر یکصد گرم عسل ۳۳۰ کیلوکالری انرژی تولید می‌کند و چربی‌ها را از بین می‌برد و برای سال خوردگان و بیماران مصرف آن بسیار مناسب است.
برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید
