پایگاه تخصصی زنبور عسل ایران زنبور.نت
زنبورداری یکی از حرفه‌های ارزشمند و ماندگار در شهرستان دماوند است که به علت حفظ این حرفه، شاهد احیای مراتع و باغ‌های این منطقه از گذشته‌های دور تاکنون هستیم.
شهرستان دماوند با وسعتی حدود ۱۷۵ هزار هکتار، ۱۵۵ هزار هکتار مرتع و جنگل دارد که با وجود ارتفاعات البرز در شمال، قره قاج در جنوب و شرایط اقلیمی ویژه، زمینه را برای تولید انواع گیاهان مرتعی فراهم آورده است.
وجود بیش از ۳۰۰ نوع گیاه مرتعی و تنوع گیاهی شرایط ویژه‌ای را برای پرورش زنبور عسل در شهرستان دماوند فراهم آورده است. همچنین وجود حدود ۱۷هزار هکتار زمین کشاورزی و تولید انواع میوه هسته‌دار و دانه‌دار از جمله سیب، هلو، گیلاس، آلبالو، گردو، آلو، زردآلو، انجیر، انار و …. امکان استفاده زنبورعسل از گرده و شهد گل درختان فوق را تامین کرده و از طرفی باعث بارور شدن هرچه بیشتر گیاهان زراعی شده است.
دانش بومی، سنتی و تجربه تاریخی و کهن مردم دماوند در پرورش زنبور عسل نیز از ویژگی‌های منحصر به فرد زنبورداری در این شهرستان است.
به گفته رئیس جهاد کشاورزی شهرستان دماوند، طبق سرشماری سال ۸۸ تعداد ۳۱ هزار و ۹۸۸ کلنی زنبور عسل با ۱۸۹ نفر بهره بردار در سطح شهرستان دماوند وجود داشت که این آمار در سال ۸۹ به ۳۵هزار و ۶۲۰ کلنی و ۱۹۳ نفر بهره بردار رسید.
بر اساس سرشماری سال ۹۰ و ۹۱ حدود ۳۹ کلنی زنبور عسل با ۲۷۰بهره بردار و تولید کننده در سطح شهرستان وجود دارد که ۱۰ درصد آنها غیر بومی هستند.
خدادادی، مسئول اداره امور دام جهاد کشاورزی شهرستان دماوند با اعلام برداشت بیش از ۲۰۶ تن عسل در سال جاری توسط زنبورداران شهرستان دماوند، علت کاهش تعداد کلنی زنبور عسل در منطقه را تغییر در شیوه سرشماری از سوی استان دانست و افزود: در سال‌های گذشته جهاد کشاورزی استان از چند ماه قبل نسبت به سرشماری اقدام می‌کرد تا زنبورداران کوچنده فرصت اعلام تعداد کلنی خود را داشته باشند.
وی افزود: اما امسال به دلیل فرصت محدود برای اعلام سرشماری رسمی، تعداد کلنی زنبورداران مشخص نیست در حالی که این میزان کلنی نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته و یکی از شاخص های این بخش در دماوند، نمونه شدن زنبورداری شهرستان در استان و حتی کشور است.
خدادادی گفت: شهرستان دماوند دارنده بزرگترین ایستگاه پرورش ملکه زنبور عسل در کشور و حتی خاورمیانه است.
طبق اعلام جهاد کشاورزی دماوند، این شهرستان از سال ۸۷ به مدت سه سال موفق شد با تلاش یکی از زنبورداران دماوند بزرگترین ایستگاه پرورش ملکه زنبور عسل در خاورمیانه را با تعداد ۱۳ هزار فروند ملکه زنبور عسل تولید و بین زنبورداران کل کشور توزیع کند.
همچنین مسعود رضایی که حرفه اصلیش زنبورداری است در کنار تولید ملکه به تولیدات اصلی زنبورداری از جمله عسل، موم، گرده، ژله و شت نیز پرداخته است.
وی درباره فرآورده‌های عسل گفت: عسل از جمله ماده های شفا بخشی است که در قرآن نیز به آن تاکید شده و می‌توان گفت غذای بسیار کاملی است که زنبورعسل شهد و پیاله گل‌ها را در داخل کیسه های موجود در بدن ذخیره می‌کند و بعد از تغییرات شیمیایی و ادغام آنزیم‌ها به داخل شانه‌های عسل می‌ریزد و با بال زدن مداوم زنبور، رطوبت کافی به آن تزریق و عسل تولید می‌شود.
این زنبوردار نمونه نقش زنبور عسل را در احیای مراتع و باغ بسیار موثر دانست و ادامه داد: بردن کلنی زنبور به مزارع و باغات موجب احیای مراتع و جنگل‌ها می‌شود و با وجود آنکه بسیاری از مراتع کشور به علت خشکسالی و ورود بی رویه انسان‌ها در حال نابودی و از طرفی توسط عده‌ای سودجو در شرایط تهدید ساخت و سازها نیز قرار دارد، وجود زنبورعسل به احیای مجدد گل‌ها و باغات کمک می‌کند و این مهم خود باعث احیای طبیعت در جهان می‌شود.
رضایی تاکید کرد: به موجب پیش‌بینی دانشمندان، اگر زنبور عسل در کشور از بین برود حیات از بین خواهد رفت که این نشان می‌دهد زنبورها با گرده‌افشانی می‌تواند در کنار احیای مراتع و جنگل ها موجب رشد و توسعه محصولات کشاورزی در کشور شده و حافظ آن در جلوگیری از توسعه بیابان شود.
