عسلک چیست؟

عسلک (یا عسل برگ) ماده شیرینی است که توسط حشراتی از راسته جوربالان  مانند شته‌ها و شپشک‌ها که از شیره گیاهان تغذیه می‌کنند ترشح می‌شود. کیفیت عسلک از عسل پایین‌تر است.
درباره دلیل و طرز تشکیل عسلک روی برگ درختان طبق مطالعات و برسی‌های طولانی که تاکنون انجام شده تولیدش هیچ رابطه ای با آب و هوا و یا تغییرات ناگهانی آن ندارد. عامل اصلی ایجاد کننده آن شپشک‌های مکنده‌ای هستند که معمولا در پشت برگ‌ها زندگی و تولید مثل نموده و برای تغذیه شیره‌های گیاهی را از راه رگبرگ‌ها به کمک خرطومشان می‌مکند.

بدن این شپشک‌ها قادر به جذب یک عده از مواد قندی مزبور در شیره‌های گیاهی نبوده و آن را به خارج و روی برگ‌ها دفع می‌کند مواد قندی مزبور به وسیله زنبور عسل جذب و تصفیه و ضدعفونی شده، در داخل شان‌ها به صورت عسلک که مزه‌اش با عسل هیچ فرقی ندارد ذخیره می‌شود.

در واقع تفاوت اصلی بین عسل و عسلک منشأ آنهاست و همچنین وجود عسلک در عسل، کیفیت عسل را پایین خواهد آورد البته خواص غذایی و دارویی عسلک تا اندازه ای مانند عسل است.

عسلک اغلب روی برگ گیاهانی مثل بلوط، راش، تبریزی، زبان گنجشک، نارون، افرا، بید و غیره ترشح می‌شود.

عسلک در مقایسه با عسل دارای رنگ تیره تر و لولوز و دکستروز کمتری است.  مقدار عسلک بستگی به مقدار و وفور شهد دارد. زنبوران جمع‌آوری شهد را به عسلک ترجیح می‌دهند.

زنبورها معمولا عسلک را در ساعات اول صبح جمع می‌کنند زیرا وقتی که هوا گرم شد مقداری از آبش به وسیله تابش خورشید بخار شده و در نتیجه جمع کردن عسلک خیلی غلیظ برای زنبورها مشکل می‌گردد.

مقایسه میزان مواد تشکیل‌دهنده عسلک با عسل نشان می‌دهد که در عسلک مقدار گلوگز و فروکتوز کمتر ولی PH، قندهای آلی اسید، خاکستر و ازت بیشتری نسبت به عسل دارد.

قندهای عسلک در اثر مرور زمان و نگهداری از قندهای عسل پیچیده تر می‌شود، زیرا دو گروه آنزیم، آنزیم‌های حشرات و دیگری آنزیم های زنبورعسل روی آن تاثیر می‌‌گذارند.

عسلک‌ها دارای مقدار زیادی ملزیتوز، رافینوز، فروکتوز، مالتوز، مقداری قندهای بزرگتر، دکسترین، بعضی از آنزیم‌ها و آمینواسیدها می‌باشند که این مواد در شهد گل‌ها وجود ندارد.

مقدار موادمعدنی مثل پتاسیم، فسفر و آهن در عسلک بیشتر از عسل می‌باشد. به علت دارا بودن این عناصر و به خصوص نمک پتاسیم در عسلک، برای تغذیه زمستانی زنبور عسل مناسب نیست.

عسلک را می‌توان از روی خواص زیر از عسل تشخیص داد:

•     هدایت الکتریکی E.C –electrical Conductivity :

هدایت الکتریکی عسلک بیشتر از عسل می‌باشد.

•     گردش نوری: Optical rotation

گردش نوری عسلک با عسل فرق داردو عسلک‌ها به خاطر وجود ملزیتوز یا رافینوز و همچنین گلوکز راست‌گردان بوده و در عسل به خاطر مقدار زیاد فروکتوز چپ گردان می‌باشد.