کندوی زنبور عسل با دو ملکه

هر کلنی عادی معمولاً مشتمل بر یک ملکه، معدودی نر و تعداد زیادی زنبورهای کارگر است. اما داشتن کلنی هایی با دو ملکه مادر و دختر که به طور هماهنگ با هم فعالیت کنند، غیر معمول نیست. با توجه به اینکه دو ملکه از یک ملکه بیشتر تخم می‌گذارند، هدف اینست که کلنی پرجمعیت‌تری، که با جریان نوش در طبیعت هماهنگی داشته باشد تولید گردد.

خرج اولیه داشتن کلنی با دو ملکه، فقط قیمت یک ملکه اضافی است که باید در بهار خریداری شود، ولی قیمت وسایلی که برای این کار لازم است نسبت به واحد تولید عسل بسیار کمتر است. کلنی‌های دارای دو ملکه همیشه عسل بیشتری تولید می‌کنند و گرده فراوان‌تری ذخیره می‌کنند. این روش برای سال بعد نیز مفید خواهد بود و با تعقیب گام به گام طریقه معرفی ملکه دوم، بیشتر کلنی‌ها به طور اتوماتیک تعویض ملکه می‌شوند.

برای این منظور کلنی را به دو قسمت تقسیم می‌کنند که یک کلنی روی کلنی دیگر قرار داشته باشد که بهتر است ملکه قدیمی در طبقه پایین باشد. دو هفته بعد از اینکه ملکه جدید مستقر شد، درپوش یا تخته حد فاصل را بر می‌دارند و به جای آن یک پنجره ملکه قرار می‌دهند. این عمل باعث می‌شود کارگران به راحتی از طبقه‌ای به طبقه دیگر بروند، ولی ملکه‌ها با هم تماس نداشته باشند.

هر قسمت از کندو باید شامل طبقه یا بدنه کامل برای پرورش نوزادان باشند و در هر قسمت باید از لحاظ جابجایی طبقات، مستقلاً عمل شود و این عملیات باید براساس احتیاج صورت گیرد. قسمت‌ها نباید باهم عوض شوند و قسمت بالا تا آخر فصل نگهداری کلنی با دو ملکه، باید در بالا قرار داشته باشد. کلنی با دو ملکه نیز اگر به طور صحیح نگهداری نشود، مانند کلنی با یک ملکه، بچه طبیعی بیرون می‌کنند.

یکی از مهمترین اشکالات پرورش زنبور عسل با دو ملکه، ارتفاع کندوست. اگر بدنه کوتاه استاندارد به کار ببریم، حداقل شش طبقه برای تخمگذاری و شاید ۶ تا ۸ هفته، طبقه برای ذخیره عسل در این کندو لازم است، که دو مشکل ایجاد خواهد کرد. یکی این که اگر کندو روی زمین صاف و محکم مستقر نباشد، امکان دارد واژگون شود و دیگری اینکه در این ارتفاع جابجا کردن و دستکاری کندو آسان نیست.

بدنه های چهار گوش و کم عمقی که ۱۲ قاب استاندارد را در خود جای می‌دهند، به وسیله بعضی زنبورداران مبتکر، برای نگهداری کلنی‌های دو ملکه ساخته شده است. با این نوع وسایل، پنج طبقه برای پرورش نوزادان کافی است. دو تا در قسمت پایین و سه طبقه در قسمت بالای پنجره ملکه قرار می‌گیرد. بدین ترتیب ارتفاع کندو نقصان پیدا می‌کند.

ضمن این که سازندگان وسایل زنبورداری می‌توانند چنین کندوهایی را تولید کنند، از آن جایی که این بدنه‌ها استاندارد نیستند، بسیاری از زنبورداران تمایل به کاربرد آنها ندارند زیرا به خصوص طبقه عسل اگر پر باشد، جابجا کردن آن به علت سنگینی بیشتر، مشکل‌تر است.

حدود ۳ تا ۴ هفته قبل از خاتمه جریان عسل، پنجره ملکه برداشته می‌شود و دو کلنی به وضع یک ملکه‌ای برگشت داده می‌شود. کارگرانی که از تخم‌های گذاشته شده در این تاریخ به وجود می‌آیند، در تولید عسل مشارکت نمی‌کنند زیرا سه هفته طول می‌کشد تا این نوزادان کامل شوند و دو هفته دیگر نیز وقت لازم دارند تا برای آوردن نوش و گرده از کندو خارج شوند. مطالعات چندین ساله نشان داده است که معمولاً ملکه جوان، ملکه پیر را کشته و در کندو باقی می‌ماند و بدین ترتیب کلنی به طور اتوماتیک تعویض ملکه می‌شود.