تعویض و معرفی ملکه جدید به کندوها

جایگزین ملکه جوان با ملکه پیر باید هر دو سال یک بار انجام شود تا کلنی‌های از ملکه‌های جوان و مطلوب برخوردار باشند و کیفیت مناسب کلنی‌ها حفظ گردد.

اگر زنبورداران ملکه‌های خریداری شده را به این منظور به کار گیرند ضمن افزایش راندمان زنبورستان‌ها، تولید و پرورش ملکه نیز توسعه می‌یابد. معرفی ملکه اصولی دارد که باید در زمان لازم مدنظر قرار گیرد.

در ابتدا، کلنی باید حداقل ۴۸ ساعت پیش از معرفی ملکه جدید یتیم شده باشد. پس از آن، معرفی ملکه باید در زمان جریان شهد وفور آن انجام شود، زیرا در این زمان درصد موفقیت و پذیرش ملکه بالاتر است. هنگام معرفی ملکه می‌توان با دادن شربت شکر این شرایط را مصنوعا فراهم کرد.

تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که قفس زدن ملکه در ۱۷ روزگی و نگهداری آن‌ها تا ۲۸ روزگی و سپس معرفی آن‌ها به کلنی بهترین نتیجه را دارد. در تحقیقی دیگر نیز معرفی ملکه‌های با وزن ۱۸۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم باعث پذیرش بالاتر و موفقیت بهتر در مرحله جفت‌گیری بوده است.

پس از برقراری شرایط مذکور، معرفی ملکه به کندو با روش‌های گوناگون انجام می‌شود که معرفی با قفس معرفی ملکه و استفاده از شیرینی ملکه روش رایج است.

در این روش، ملکه داخل قفس‌های معرفی ملکه با تعدادی از زنبورهای کارگر همراه به کلنی یتیم و بی ملکه معرفی می‌گردد و در حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشد تا زنبورهای کارگر شیرینی ملکه را مصرف کنند و ملکه آزاد شود. طی این مدت فرمون ملکه در کلنی پخش می‌شود و کارگران کلنی به بوی ملکه جدید عادت می‌کنند و هم بو می‌شوند و در نتیجه ملکه جدید را می‌پذیرند. البته درصد پذیرش ملکه به شرایط داخل کلنی و شرایط اقلیمی و طبیعی منطقه، بستگی دارد.

علاوه بر این روش، روش‌های دیگری نیز برای معرفی ملکه جدیدی توصیه شده‌اند، استفاده دود غلیظ در زمان معرفی ملکه، آغشته کردن ملکه جدیدی به عسل و معرفی آن به کلنی جدید، ریختن همه زنبورهای کلنی جدید به بیرون کندو و قرار دادن ملکه در کنار آنا که با هم به داخل کندو برگردند، استفاده از کندوی دو طبقه و روزنامه میان طبقات و قرار دادن در طبقه بالا تا زمان ادغام زنبورهای دو طبقه و پذیرش ملکه جدید از جمله این روش‌هاست.

باید توجه داشت که کارایی هر کدام از این روش‌ها به شرایط اقلیمی و محیطی بستگی دارد، بنابراین باید با در نظر گرفتن همه شرایط، روش مناسب را برگزید.

استفاده از قفس فشاری

یکی از بهترین روش‌ها، استفاده از قفس فشاری معرفی ملکه است که درصد موفقیت پذیرش را بسیار بالا می‌برد.

در این روش نیز ضمن یتیم کردن کلنی از ۴۸ ساعت قبل و تغذیه تحریکی با شربت شکر، با یک قفس فشاری ملکه روی قاب شفیره‌های مسن که زنبوران آن با برس جدا و به کلنی برگردانده شده‌اند، مستقر و به کلنی معرفی می‌گردد.

با توجه به فضای بیشتر برای پخش فرومن ملکه، هم بو شدن و عادت به بوی ملکه جدید در این روش بهتر صورت می‌گیرد و زنبورهای متولد شده در زیر قفس فشاری با کارگران همراه ملکه به پذیرش ملکه جدید کمک خواهند کرد.

پس از دو تا سه روز معمولاً زنبورهای از کناره‌های قفس فشاری به داخل آن راه می یابند و ملکه را آزاد می‌کنند و اگر این کار پس از ۴ روز انجام نشده باشد معمولاً زنبوردار با باز کردن دریچه قفس فشاری، ملکه را آزاد می‌کند. در این روش درصد موفقیت پذیرش ملکه بسیار بالاست و بهترین روش برای معرفی ملکه در زمان‌های نامساعد است.

استفاده از کندوی دو طبقه و روش ادغام

گاهی نیز برای معرفی ملکه جدید از کندوی دو طبقه استفاده می‌شود به ‌این ‌ترتیب که یک توری بین دو طبقه نصب می‌گردد که امکان نفوذ کارگران به طبقه بالا میسر نباشد.
سپس دو قاب شفیره مسن که زنبورهای آن در حال تولد هستند و یک قاب عسل را به طبقه بالا منتقل می‌کنیم. زنبورهای این قاب‌ها را با استفاده از برس روی زنبورهای طبقه اولی می‌ریزیم.

قاب‌ها را به طبقه بال منتقل می‌کنیم و ملکه را بین دو قاب شفیره قرار می‌دهیم. در این شرایط زنبورهای متولدشده، ملکه جدید را حمایت خواهند کرد.

بعد از ۴ تا ۵ روز توری بین دو طبقه را بر می‌داریم. درصد موفقیت و پذیرش ملکه در این روش نیز بسیار بالاست.