ملکه پس از تولد یابد مدتی را تا بالغ شدن در کندوی جدید سپری کند. مدت دوره بلوغ ملکه به شرایط محیطی بستگی دارد و در مناطق گرمسیر طول این دوره کوتاهتر از سایر مناطق است. دوره بلوغ ملکه معمولاً پنج تا ده روز و به طور میانگین هفت روز است که گاهی در مناطق گرمسیر ایران این مدت کوتاهتر میشود.
دوره بلوغ نرها نیز پس از تولد تا دوازده روز طول میکشد که این مدت نیز به شرایط محیطی بستگی دارد و تغییر میکند. به هر حال در پرورش ملکه و مدیریت زنبورستان باید به مدت دوره بلوغ ملکه و نرها توجه شود.
پس از دوره بلوغ، ملکه در یک روز بدون باد، گرم و آفتابی معمولاً بین ساعتهای یک تا چهار بعدازظهر برای پرواز جفتگیری از کندو خارج میشود.
در گذشته تصور بر این بود که ملکه پس از خروج از کندو پرواز میکند و نرهای موجود زنبورستان، ملکه در حال پرواز را ردیابی و تلاش میکنند که خود را به ملکه برسانند و با آن جفتگیری نمایند. اما طبق فرضیه جدید اثبات شده است که در زمان جفتگیری، نرهای زنبورستان در محلی از فضای زنبورستان تجمع میکنند که آن را منطقه تجمع نرها مینامند.
ملکه با استفاده از فرومن نرها که در فضا پخش میشود به این محل نزدیک میشود، در این زمان نرها نیز با استفاده از فرومن ملکه به سوی آن جلب میشوند و حین پرواز در فضا قویترین نرها که بتوانند سریعتر خود را به ملکه برسانند با ملکه جفتگیری میکنند.
تاکنون مطالعات و تحقیقات بسیاری برای پی بردن به ویژگیهای محل تجمع نرها صورت گرفته است، اما هنوز بسیاری از مسائل برای بشر ناشناخته ماندهاند. با وجود اینکه در مورد خصوصیات حرارتی، رطوبتی و… این محل تحقیقات زیادی انجام شده هنوز بشر نتوانسته به طور کامل، دقیق و کاربردی به خصوصیات این محل پی ببرد.
به هر حال زنبورداران در فصل پرورش ملکه در نزدیکی زنبورستان این منطقه را ملاحظه می نمایند که در ارتفاعی حدود ۱۰-۵ متر تعداد زیادی زنبوران نر در حال پرواز هستند. منطقه تجمع نرها در هر محل معمولاً در روی پوشش گیاهی علفی، مراتع، مزارع تشکیل میشود و روی باغها و درختان جنگلی کمتر دیده میشود.
ملکه پس از رسیدن به منطقه تجمع نرها با تعدادی از آنها جفتگیری میکند. تعداد زنبورهایی که در پرواز زفاف با ملکه جفتگیری میکنند تا چهل و پنج عدد گزارش شده است. ولی معمولاً هر ملکه هفت تا ده زنبور نر جفتگیری میکند، زیرا باید در تنها پرواز زفاف خود اسپرم کافی را از این نرها دریافت نماید و در طول مدت عمر خود در کندو برای تخمریزی از آن استفاده کند. مدت پرواز زفاف ده تا سی دقیقه طول میکشد.
زنبورهای نر پس از جفتگیری با ملکه میمیرند و آلت تناسلی آنها روی بدن ملکه باقی می ماند. زنبورهای نر بعدی آلت تناسلی باقیمانده روی بدن ملکه را جدا کرده و سپس جفتگیری آنها انجام میشود. بنابراین ملکه با آلت تناسلی آخرین نری که با آن جفتگیری کرده است به کلنی باز میگردد.
ملکه جفت خوره معمولاً تا چند روز باید در کندو توسط زنبورهای کارگر مواظبت و تغذیه شود تا آماده تخمریزی گردد.
منبع
منبع
- پرورش ملکه زنبور عسل (طهماسبی، غلامحسین)