پرورش ملکه زنبور عسل

قبل ازهراقدامی به منظورتولید ملکه بصورت انبوه، آماده سازی کلنی مادری و کلنی پرستار از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد.

لازم به ذکر است که استفاده کردن از کلنی‌های مادری و یا کلنی‌های پرستار نامناسب نتیجه نا‌مطلوبی را در بر خواهد داشت.

آماده سازی کندوی مادری:

در رابطه با منبع تولید ملکه‌های آینده باید گفت که استفاده سالانه از یک ملکه اصلاح شده که قابلیت‌های خود را درسال‌های گذشته نشان داده و از ارزش ژنتیکی بالایی برخوردار بوده، مورد توجه قرار گیرد.

نخست، پنج روز قبل از روز پیوند زدن، با آویزان کردن یک شانه بافته شده تیره رنگ با سلولهای کارگرکه اصطلاحا به آن پوکه هم گفته می‌شود، در داخل کندوی اصلاح شده مادری، شرایط تخمگذاری ملکه و بعدها برداشت لارو از داخل این قاب و انتقال این لاروها به داخل ته فنجانکها را آماده می‌سازیم.

در این مرحله ما نیازمندِ لاروهایی هستیم که از اوّل دوره لاروی آنها ۱۸ ساعت گذشته باشد. که با آویزان کردن به موقع شانه بافته شده و مهار‌کردن ملکه بر روی این شانه به وسیله یک قاب مهار کننده ملکه و یا درکندوهای قوی، بدون قاب مهار کننده ملکه، این نیاز را ممکن خواهیم ساخت. فراموش نکنید که با کمی شربت تحریکی ملکه را تشویق به تخمگذاری منظم و گسترده کنید تا در هنگام برداشت لاروهای هم سن دچار مشکل نگردید.

آماده سازی کندوی پرستار :

کندوی پرستار همان کلنی می‌باشد که فنجانکهای دارای لارو ۱۸ساعت را دریافت کرده و به شاخون‌های قوی و درشت بافت تبدیل کرده، باید دارای شرایط خاصی بوده که از قبل به این منظور آماده شده باشد.

می‌توانیم از یک کلنی با ملکه در این مورد استفاده کنیم. امّا باید حداقل از۲۰ شان پر زنبور تشکیل شده باشد. کارشناسان استفاده ازکلنی یتیم را توصیه می کنند، چون موفقیت بیشتری را درپیش دارد و احتیاج به شرایط خیلی عالی طبیعی با پتانسیل بالای گرده و شهد هم نمی‌باشد. ناگفته نماند که شرایط محیطی کاملامناسب باعث تولید ملکه‌های درشت و قوی خواهد شد. برای مثال در اواخر اسفند ماه در منطقه دزفول و در اواخر اردیبهشت ماه درشرایط استان همدان پیشنهاد می‌شود که این هم ارتباط زیادی به پیش و پس بودن سال دارد.

آماده سازی کلنی پرستار باید چهار روز قبل از آویزان کردن قاب حاوی فنجانک‌ها صورت پذیرد. اوّل یک کندوی قوی را بی‌ملکه و یتیم کرده. بعد تمامی شانه‌‌هایی که دارای لارو سر باز می‌باشد از کندو پرستار خارج کرده و با شانه‌های کارگرتخمگذاری شده نزدیک به تولد کندوهای مجاور تعویض کنید.

کنترل پارازیت واروا را حتما مورد نظرداشته باشید که کلنی‌های آلوده نتیجه ای نا مطلوب به همراه خواهند داشت. به میزان گرده و عسل کلنی توجه داشته باشید و درصورت کمبود، این نیاز مبرم را را با تغذیه و یا تعویض شانه‌ها بر طرف کنید.

سعی کنید حتی الامکان کلنی را فشرده کرده و در روز پیوند زدن با بازدید مجدد کلنی پرستار کلّیه شاخون‌های بافته شده را با خارج کردن لارو داخل شاخون و برداشتن ژله همه شا‌خون‌ها در داخل یک شیشه کوچک دردار ونگهداری این ژله در قسمت پایین یخچال اقدام نمایید. تغذیه کلنی پرستار با شربت غلیظ که ازدوتا شکر و یکی آب تشکیل شده تا مرحله دربست شدن شاخون‌ها ضروری است .

انتقال لارو به داخل فنجانک یا همان عمل پیوند زدن:

آماده سازی تیرک پیوند و کاشتن سلولهای پلاستیکی یا مومی که سلولهای مومی را می‌توان با فرو کردن چوبک‌های تراشیده به این منظور یا استفاده از شیشه آب مقطر ۱۰ سی‌سی که در داخل آب صابون فروبرده شده وتکانیده و بعد داخل موم ذوب شده با درجه حرارتی حدود۷۰ درجه فرو کرده ساخته و استفاده کنید .مهم این است که قطر دهانه ته فنجان ۹ میلیمتر باشد. نه کمتر و نه بیشتر ! استفاده از فنجانک‌های پلاستیکی شرایط انتقال و جابه‌جایی مناسب‌تری را ممکن می سازد. (تصویر شماره ۲)

می‌توان به آسانی با بریدن دو نوار مومی به پهنای تیرک پیوندی که قرار است درداخل قاب آویزان کرده و گرم کردن این نوارها به وسیله یک سشوارمعمولی و چسبانیدن آنها بر روی تیرک و مجددا گرم کردن و فشاردادن ته فنجانکها برروی تیرک، باعث قرار گرفتن این فنجانکها بر روی تیرک پیوند می‌شود. در رابطه با فنجانکهای مومی نمی توان به آنها فشارآورد، و باید با کمال احتیاط با کمی موم مذاب شده آنها را برروی تیرک چسبانید. می‌توان به مراتب با تمیزکردن فنجانکهای پلاستیکی و شربتی کردن آنها و آویزان کردن این تیرکها ۲۴ ساعت قبل ازپیوند زدن، آنها را کاملا آماده نمایید. زنبورها با تمیزکردن این سلولها وکشیدن یک لایه مومی نازک درداخل آنها، باعث آماده سازی کامل آنها برای پیوندزدن خواهند شد.

با نگاه به تصویر شماره ۳ خواهید دید که  ازسیستم خاصی برخورداربوده و تمامی قسمتهای آن برروی یک دیگر مونتاژ شده و دراین سیستم نیازی به نوار مومی نیست. ولی توضیحات بالا هم دقیقا همین عملکرد را خواهد داشت. فراموش نشود که بیشتراز تعداد ۱۲ عدد ته فنجان بر روی یک تیرک قرار نداده و بیشتر از ۳۶ عدد ته فنجان درهرسری دریک کلنی توصیه نمی‌شود، چون درآن صورت تعداد و کیفیت شاخونهای بافته شده به شدّت کاهش خواهد یافت!

سوزن پیوند و انواع آن:

در حال حاضر دو نوع سوزن پیوند، که همان سوزن انتقال لارو از داخل حجره زنبورهای کارگربه داخل ته فنجانک‌ها می‌باشد وجود دارد. تصویر شماره ۴، سوزن پیوند چینی نامیده می‌شود که از آن برای انتقال لارو ۱۸ ساعته با ژله زیر آن استفاده می‌کنند. توصیه می‌شود که از این سوزن درفصلهایی که زنبورها فعالیت شدید دارندوقادرند ژله رویال زیادی تولید کنند،استفاده کنید.

سوزن پیوندهای زیادی دربازاروجود دارد که شکل همین سوزن رادارا می‌باشد. ولی کیفیت لبه باریکی که لارو را با آن برداشته مهم است که بیشترآنها دارای لبه پلاستیکی هستند،که توصیه نمی‌شوند. ولی برای مثال نوع آلمانی آن دارای یک لبه باریک از جنس خاص و محکم ولی کاملا انعطاف پذیری است که ازقسمت استخوانی بال پرندگان تهیه شده است و کیفیت بالایی را دارا می‌باشد توصیه می‌شود.

نوع دوم سوزن که اصطلاحا سوزن پیوند فلزی می‌باشد و قدیمی تر و متداولتر است، شمار را قادر می‌سازد که باکمی سوهان‌کاری برروی جک قلاب بافتنی که لنه آن به شکل مورد نظر صورت گرفته و حالت داده شده است، ساخته و استفاده کنید.

استفاده از این نوع سوزن پیوند انتقال لارو را برروی ژله ممکن می‌سازد که این نوع انتقال با سوزن پیوند چینی امکان پذیر نمی‌باشد.