طبق معکوس

زنبورداران حرفه‌ای در مناطق معتدل و رطوبتی در پایان فصل فعالیت کندوهایی که فقط دارای جعبه کندو می باشند درحد فاصل جعبه و کف کندو(کف کندو از جعبه جدا می‌شود) نیم طبقه‌ای می‌گذارند.

بعضی‌ها تخته و یا پارچه پوشش داخلی را برمی‌دارند و یا سوراخ‌هایی به وجود می‌آورند.

کیلیون و مایلر از زنبورداران موفق و صاحب نام امریکا که تألیفاتی نیز دارند از کف‌هایی که عمق بیشتری دارند و قفسه افقی ظریف و شکاف‌داری در آن قرار داده شده است استفاده می‌نمایند. اعمال فوق‌الذکر در تهویه کندو و جلوگیری از کپک زدن گرده‌ها بسیار مؤثر می‌باشد.

در فصل فعالیت پس از آن که جعبه کندو دارای ۷ شان پر از نوزادان شد ۳ شان از نوزاد آن را برداشته و به جای آنها ۳ قاب حاوی پایه موم آجدار در جعبه کندو و بطور یک در میان می‌گذارند و جعبه دوم را که حاوی ۳ شان نوزادان در حد فاصل شان‌های عسل و گرده است بر روی جعبه کندو می‌گذارند و اگر احتمال سردی هوا وجود داشته باشد جای خالی جعبه کندوی دوم را با پارچه و یا گونی پر می‌کنند.

بعد از پر شدن جعبه دوم آن را در روی کف کندو گذاشته و جعبه‌ای پر از قاب های موم آجدار در روی آن قرار داده و جعبه اول را بر روی آن می‌گذارند و به منظور تهویه بیشتر و کاهش ترافیک رفت و آمد زنبوران سوراخ پروازی در جعبه بالایی به وجود می‌آورند. ملکه علاقمند است در جعبه بالایی تخمگذاری نماید که فعلاً پر است از طرفی با گذاشتن جعبه وسطی حاوی قاب‌های موم اجداد فاصله‌ای بین جعبه اول و سوم بوجود می‌آید که زنبوران آن را تحمل نکرده و به شدت شروع به موم بافی می‌نمایند و ملکه نیز به سرعت در آنها تخمگذاری می‌نماید و با این عمل غریزه تولید بچه کندو به غریزه تولید عسل تبدیل می‌گردد و از تولید بچه کندو جلوگیری می‌گردد. به هر حال تشابهاتی در طرح شما و موارد فوق‌الذکر وجود دارد ولی باید بیشتر روی آن کار شود. ضمناً یادآوری می‌شود زنبوران شهد و گرده را در اطراف محل پرورش نوزادان ذخیره می‌کنند.

مزایای روش طبق معکوس در زمستان

  • در این روش هیچ شوکی به زنبور داده نمی‌شود و مطابق با سیر صعودی جمعیت کندو و تخمریزی ملکه است.
  • زنبور به طور کامل بر روی تخمریزی که در بالا قرار دارد می‌خوابد و حفظ گرما در بالا انجام می‌شود. حرکت گرمای کندو به سمت بالا است و از اتلاف گرما جلوگیری می‌شود.
  • با این روش زحمت زنبوران کلنی برای گرم کردن کندو کم می‌شود و برای گرم کردن کندو عسل کمتری مصرف می‌کنند و نیاز به شربت دادن کمتر می‌شود.
  • ملکه در تمام قاب‌های طبق به جز قاب‌های ذخیره عسل و گرده به طور کامل تخمریزی می‌کند.
  • احتمال سرما خوردگی تخم‌ها در زمستان کمتر می شود چرا که تجمع گرما در بالای کندو است. اگر قاب‌ها پایین باشد گرمای تولیدی به سمت بالا طبق می‌رفت و زنبور مجبور بود مدام فضای کندو را گرم کند چون قاب‌های اصلی پایین و تعداد کمی قاب بالا بود. با آمدن برف در چند روز زمستان اگر از روش معمولی استفاده کنیم امکان سرما خوردگی لارو زیاد می‌باشد ولی در طبق معکوس امکان سرما خوردگی لارو کمتر می‌شود.
  • زنبور قوی در این روش احتمال غارتش نزدیک به صفر است. دریچه پرواز در زمستان نسبت به جمعیت زنبور باید تنظیم شود. قاب‌های پایین بدنه را باید از وسط چید تا بهتر از دریچه پرواز محافظت شود.
  • زنبور به راحتی برگ موم را در بالای بدنه طبق می‌بافد ولی اگر در پایین موم اضافه کنیم دیرتر بافته می‌شود. در صورتی که در صحرا گرده باشد و دمای هوا متعادل باشد و زنبور جوان زیاد باشد با شربت دادن به راحتی زنبوران موم را در طبق می‌بافند و ملکه تخمریزی کامل در آن انجام می دهد.
  • در این روش جمعیت سریع‌تر رشد می‌کند و به علت ازدیاد بیشتر جمعیت در طبق معکوس عسل تولیدی بیشتری در سال آینده خواهید داشت.
  • در این شیوه کلنی به راحتی و خیلی بهتر از حالت معمولی زمستان را طی می‌کند. همکاران گرامی می‌توانند بر روی چند کلنی خود تست کنند و شاهد نتیجه مثبت آن باشند.
  • احتمال بچه دهی در طبق معکوس بسیار کمتر می‌شود و به عنوان روشی برای جلوگیری از بچه دادن استفاده می‌شود.
  • از این روش طبق معکوس تنها در زمستان و ماه‌های سرد سال برای کلنی بالای ده قاب خود استفاده کنید و در ماه‌های گرم از روش معمولی بهره ببرید چرا که در آب و هوای گرم ملکه دنبال جای خنک می‌گردد و در صورت چند بدنه بودن پایین تخمریزی می‌کند و در ماه‌های سرد سال دنبال جای گرم است و در صورت چند بدنه بودن در بدنه بالا تخمریزی میکند.

منبع

منبع

  • زنبوران زنبور عسل و زنبورداری (پیرایرانی، عبادالله )